Temporary exhibitions
Automatak: mekanismo magikoak
Erakusketa
Uztailaren 1etik urriaren 11arte, ingeniaritzaren eta giza sormenaren bihotzera egindako bidaia liluragarri batera "Automatak: mekanismo magikoak" erakusketarekin gonbidatzen zaituzte Laboratorium Museoak. Erakusketa honek gaur egungo roboten aurrekoen sekretuak azaltzen dituzten hamabi pieza eder aurkezten ditu. Automata bakoitza, espeka-sistema, pinoi, palanka eta engranaje-sistema konplexu eta xelebreek animatua, ingeniaritzaren maisulan bat da, magia eta mekanika elkarlotzen ziren garaira garamatzana.
XIX. mendearen erdialdetik XX. mendera arte, Erdialdeko Europako erloju-maisuek izaki mekaniko horiek sortu zituzten ikusleak txunditu eta entretenitzeko. Garai batean elitearen entretenimendua izan ziren mirari horiek, gaur egun mugimendu zehatz eta xarmagarriei bizia eman zieten artisau-trebetasuna eta asmamena berraurkitzera gonbidatzen gaituzte. Bilduma honetako pieza bakoitza giza asmamenaren eta jakin-mina sortzeko eta eguneroko monotoniatik ihes egiteko nahiaren testigantza da.
Lagun gaitzazu eta ikus ezazu mekanika eta artea nola elkartzen diren engranaje eta palanka dantza batean, mugimendu bakoitzaren atzean ezkutatutako magia azaleratuz. Ezagutu ezazu automaten mundu harrigarria eta disfrutatu teknologiaren aitzindari hauek!
Bisita gidatuak aurrez aurretik erreserbatuta.
Iraunkortasunari hamaika begirada
Erakusketa
Maiatzaren 27tik 31arte Iraunkortasunari hamaika begirada erakusketa ibiltaria izango da Laboratorium museoan.
Debagoiena 2030 ekimenak, Debagoieneko Mankomunitatearekin eta eskualdeko udalekin elkarlanean klima larrialdiaz eta energia trantsizioaz hausnarketa egiteko jardunaldia antolatu du. Helburua da Klima Larrialdiak Debagoienean izango duen inpaktua ezagutzea, arlo eta ikuspegi desberdinak elkarjosiz.
Jardunaldi nagusia maiatzaren 24an egingo da, Arrasateko Kulturateko klaustroan eta bertan, eremu desberdinetako adituak eta arituak izango dira, Debagoieneko errealitatearen berri ikuspegi desberdinetatik emateko eta datozkigun erronken gainean aritzeko.
Tokiko administrazioa energia trantsizioaren aurrean Jardunaldi nagusiaz gain, eskualdeko administrazio publikoak egun bizi dugun erronka konplexuen garaian bete beharreko rolaren gainean hausnartzeko espazioa ere sortu gura izan du Debagoiena 2030 ekimenak, fokua ipiniaz energia trantsizioaren alorrean.
Erakusketan bertan, maiatzaren 29an, Goienerren eskutik, energia fakturen inguruko azterketa egiteko aukera eskainiko da.
Erakusketaren bisita gidatua eskainiko da ere maiatzaren 30ean, 18:00etan. (Bisitan parte hartzeko izena ematea gomendatzen da).
Hondakin jasangarriak: fikzioa edo errealitatea?
Erakusketa
Martxoaren 28an zabalduko da 'Hondakin jasangarriak: fikzioa edo errealitatea?' erakusketa, eta ekainaren 16ra arte aldi baterako erakusketen gunean egongo da.
Seinale askok uzten dute agerian gure bizimodua dagoeneko ez dela jasangarria: klima-aldaketa, kutsadura-tasak, baliabideen gehiegizko ustiapena, ur-eskasia... Hortaz, guztiok lehenbailehen hartu behar dugu geure gain eredu berri baterako trantsizioar birziklatzean, berrerabiltzean, konpontzean eta berreskuratzean oinarritutako eredu baterako trantsizioa erronka eta betebeharra da guretzat.
Birziklatutako eta berrerabilitako etxeko hondakinetan zehar egindako sarrera-bidaia gisa planteatu da erakusketa hau, erakutsi nahi baitu posible dela ingurune naturala errespetatzen duen ekoizpeneta kontsumo-eredu alternat¡bo batera aldatzea.
Berreskuratzeaz, berritzeaz eta konpontzeaz hitz egiten du erakusketak, ideia bakoitza areto batean landuta.
BERRESKURATU - BIRDISEINATU - BERRITU - KONPONDU - BERRERABILI - MURRIZTU - BIRZIKLATU
1. ARETOA
Aretoan proposatutako ibilbidean, Industria iraultzaz geroztik gizakiok oro har erabili ditugun hiru ekoizpen-sistemak ikusiko ditugu: ekoizpen linealeko sistema, birziklapena eta ekonomia zirkularra.
Aurkezpen horretan, sistema horien arteko desberdintasunak ulertzeko o¡narrizko gakoak aurkituko ditugu, hain zuzen ere manipulazio-jokoen bidez, eskema grafikoen bidez eta Ellen MacArthur Fundazioak utzitako ikus-entzunezko baten bidez.
2. ARETOA
Bigarren aretoan, prozesu eta estrategia desberdinak erabiliz birziklatu eta berrerabil daitezkeen 6 hondakin-mota aurkezten dira. Hemen, ikasiko dugu pneumatiko zahar batek, jaka hautsi batek edo egunero janaria prestatu ondoren geratzen zaigun olio erabiliak beste bizi-ziklo bat izan dezaketela, beste produktu batzuk fabrikatzeko lehengai gisa. Hondakinen ahalmena izugarria da!
3. ARETOA
Erakusketako azken aretoan, Euskadin izandako kasu arrakastatsu batzuk ezagutuko ditugu. Enpresa-ekimenei buruz ari gara. Batzuk oso gazteak eta berriak dira, eta beste batzuek, berriz, mende eta erditik gorako historia dute, eta gai izan dira birziklapenean eta ekonomian bide emankorra aurkitzeko, garapen ekonomikoa eta jasangarritasuna bateragarri egiten dituzten etorkizuneko proposamenak garatu ahal izateko.
24 emakume zientzia, arte eta letretan
Erakusketa
Egungo erronketako bat da emakumeek jakintzaren arloetan egiten duten lana ikusezin bihurtzen duten gizarte-ohiturak gainditzea.
Neska-mutilek edozein diziplinatan aukera-berdintasunean ikasi eta lan egin dezaten, gure gizarteak emakumeek bizitzako arlo guztietan duten presentzia ezagutu eta ikusarazi behar du. Emakumeak ari dira zientzietan, arteetan eta letretan, eta egiten duten lanarekin gozatzen dute.
24 Emakume zientzia, arte eta letretan erakusketaren helburua da gizarteari errealitate hori erakustea, eta etorkizuneko belaunaldiak inspiratzea.
Erakusketan aurkezten diren emakumezko jakitunek, ibilbide profesional luzea egin eta gero, bikaintasuna lortu dute beren diziplinetan, eta, beste emakumezko jakitun gazteago batzuk punta-puntako lana egiten ari dira beren lanbideetan.
Erakusketako 24 kideen argazkiak eta bideoak Marina Palaciok eginak dira eta Jakiunderen 2022 eta 2023ko egutegian dute jatorria.
Jakiunde jakintzaren eta esperientziaren topaleku da, eta arlo ezberdinetako aditu diren kideen talentua eta hausnarketarako ahalmena gizartearen eskura jartzea du helburu. Zientziak, Arteak eta Letrak lantzeko eta sustatzeko jarduerak antolatzen ditu Akademiak. Jakintza eta zorroztasun zientifikoa gizartearen esku jarriz, haren eragile aktibo izan nahi du, egungo arazoei eta erronkei irtenbideak bilatzen lagunduz. Egungo erronketako bat da emakumeek jakintzaren arloetan egiten duten lana ikusezin bihurtzen duten gizarte-ohiturak gainditzea. Neska-mutilek edozein diziplinatan aukera berdintasunean ikasi eta lan egin dezaten, gure gizarteak emakumeek bizitzako arlo guztietan duten presentzia ezagutu eta ikusarazi behar du. Emakumeak ari dira zientzietan, arteetan eta letretan, eta egiten duten lanarekin gozatzen dute. 24 Emakume zientzian, artean eta letretan ekimenaren helburua da gizarteari errealitate hori erakustea eta etorkizuneko belaunaldiak inspiratzea. Koaderno honetan aurkezten diren hainbat emakumezko jakitunek ibilbide profesional luzea egin eta gero bikaintasuna lortu dute beren diziplinetan, eta beste emakumezko jakitun gazteago batzuk punta- puntako lana egiten ari dira beren lanbideetan.
Periodic Table 2024: Elements that explain the Universe
Erakusketa
In 2019/2020, the museum held an ambitious exhibition on the Periodic Table, coinciding with the anniversary of the invention. In this exhibition, visitors can learn about the chemical components that make up our world and their organization, learn the relationship of chemical elements with humans and nature, as well as the history of chemical discoveries.
In this exhibition, we show the visitor the importance of the invention of the periodic table and pay tribute to the Elhuyar brothers, who in 1783, managed to isolate tungsten in the facilities of the Chemical Laboratory created in 1778 associated with the Bascongado Patriotic Seminary of Bergara.
Room 1: Evolution of the Periodic Table
The creation of the periodic table is one of the most representative milestones in the history of science. In this first room, the periodic table is presented in interactive format, its function and its evolution until reaching its current configuration and the characteristics of each of the chemical elements that compose it.
Room 2: Discovery of tungsten and the Elhuyar brothers
Scientific research proposes to provide new facts, data, relationships or laws. In Bergara, it was the Elhuyar Hermoans who, through a scientific method, managed to isolate tungsten in 1783. This second space is dedicated to the discovery of tungsten and the importance of Bergara in this finding.
Room 3: The Table of Abundance
In the last room we will know the Table of Abundance, created by the European Chemical Society (EuChemS) and presented at the European Parliament in 2019. This periodic table collects the natural chemical elements and represents the abundance or scarcity of each of them on Earth. The table of abundance will help us understand which resources we should protect, as they are at serious risk of supply in the coming years.
Emakumeak Botanikan. Artea, zientzia eta generoa
Erakusketa
Erakusketa honek xvii. mendetik gaur egunera arte emakume botanika ilustratzaile zientifikoen
lana erakusten du, artearen, zientziaren eta generoaren arteko harremanak azalduz.
Ibilbidea ilustrazio zientifikoaren historiaren aurkezpenarekin hasten da marrazketa eta
grabatu klasikoaren emakume garrantzitsuenetako batzuen eskutik, normalean artisten
familietakoak zirenak. Ondoren, xviii. mendetik aurrera, beste kontinente batzuetara
egindako bidaiei eta landare exotikoen aurkikuntzari esker, ikonografia botanikoa hedatu
egin zela ikus daiteke. Garai horretan agertu ziren espedizio zientifikoetan murgilduz
beren garaiko rola zalantzan jartzeko gai ziren lehen emakumeak. Jarraian, xix. mendetik
aurrera ikonografia botanikoa zabaldu egin zen argazkigintza, mikroskopioa, X izpiak edo
eskanerra bezalako teknologiei esker, eta emakumeak ere aitzindariak izan ziren tresna horiek
erabiltzen. xx. mendeko sortzaileen artean, haien prestakuntza zientifiko eta artistiko sendoa
nabarmentzen da, eta horrek iruditeria botanikoa espezializatzea eragiten du. Erakusketa xxi.
mendeko sortzaile gazteen irudiekin amaitzen da, tresna digitalekin lan egiten dutenak eta
zientzia adin guztietarako zabaltzen dutenak.
Erakusketa honetan aurkezten diren lanen ezaugarri komuna haien balio estetikoan datza,
emakumeek botanika irudikatzeko izan duten sentsibilitate artistikoan, zientzia artea
eta artea zientzia izan daitezkeela erakutsiz. Baina, gainera, beren biografien bidez, haiek
berdintasunaren bideak nola zabaldu zizkiguten ere erakusten digu.
Zientzia kalean
Erakusketa
https://youtube.com/shorts/rXNPL8z6ybc
Zientzia kalean erakusketak zientzia gizarteratzea du helburu. Ikuspegi zientifikotik egunero erabiltzen ditugun gailuen funtzionamendua eta kontsumitzen ditugun produktuen konposizioa azaltzen du. Esperientzia osatzeko QR kode baten bitartez irudiak deskargatzeko aukera dago.
Ikusi ditzakegun irudien artean egunero inguruan ditugun, erabiltzen edo kontsumitzen ditugun produktuen azalpen zientifikoa eskaintzen da. Infografien bitartez mugikorren, barra kodeen, txertoen, iturriko uraren eta sukaldeko plaken funtzionamendua azaltzen da. Horretaz gain, jogurten, garagardoaren, zuhaitzen hostoen, ogi barren edo fruituen konposizioaren inguruko azalpenak eskaintzen dira.
Zientzia Kalean Euskal Herriko Unibertsitatearen Kultura Zientifikoko Katedraren eta Nafarroako Unibertsitateko Zientzia Museoaren egitasmoa da eta UPV/EHUko Ikerketa Gizartera Zabaltzeko Zuzendaritzaren eta Euskampus Fundazioaren lanari esker jarri da martxan.
“Kultura zientifikoa giza kulturaren parte da. Zientziak eskainiko dizkigu gizarte bezala erabakiak hartzeko beharrezko ezagutzak eta irizpideak. Hori dela eta oraingoan, herritarrak ekitaldi batera gonbidatu beharrean, zientzia haiengana hurbildu dugu. Kultura zientifikoa espazio publikoan txertatzean interesa daukanari bidea erraztu diogu eta, agian, beste batzuei interesa piztu diegu”, azpimarratu du Perez Iglesiasek UPV/EHU Kultura Zientifikoko Katedrako arduradunak.
Ekainak 7tik uztaila 28arte ikusgai egongo da Laboratorium Museoaren lorategian.
Illustrating the Past: Mauricio Antón and Paleoart
Erakusketa
The exhibition, which includes works by the paleontological illutrator, it will can be visited at the Laboratorium Museum from June 2.
In the exhibition, you can see the species of hominins and other animal figures that do not exist today and the process of creating them through the works of Mauricio Antón.
Energia: Guzti-guztiaren jatorria eta amaiera
Erakusketa
For two centuries we have been squeezing our planet's energy resources. Increasing living standards means increasing energy consumption, which is also being multiplied by the galloping population growth. We will have enough energy to continue this unbridled race?
ENERGY: ORIGIN AND END OF EVERYTHING
How can it be that the energy of the Universe is zero?
What is its role in its evolution, and in the role of humanity?
How does it relate to the quality of life? what about the level of our economies? climate change?
In addition to putting numbers to the values of energy in its different manifestations and scenarios, from manoscopic to cosmological, the use of the different available fuels and their future is emphasised.
1st ROOM: UNIVERSE AND HUMANITY
What decisions will we have to make about energy use in the immediate future?
Complexity, information, evolution, chaos, dark energy, international relations, transport, climate change, population and cities are the protagonists of this first story.
Their relationship with energy has been, is and will be crucial to understanding what we are and what we will be.
2nd ROOM: ENERGETIC ENVIRONMENTS
Energy manifests like a chamaleon, because it takes on many different forms and can transform from one to another without diminishing
We will go through different scales ranging from the nanoscopic to the cosmological world. Energy is what moves the Universe at all levels
3rd ROOM: FUELS AND ENERGY GENERATION
Do we have enough energy to continue to involve and pursue the goal of going further in almost every area of our lives?
The exhibition endeavours to explain the use of all the fuels that are used to produce electricity, work, movement, order and information.
TO SEE THE EXHIBITION ONLINE CLICK HERE (Spanish)
Periodic Table 2023: Elements that explain the Universe
Erakusketa
In 2019/2020, the museum held an ambitious exhibition on the Periodic Table, coinciding with the anniversary of the invention. In this exhibition, visitors can learn about the chemical components that make up our world and their organization, learn the relationship of chemical elements with humans and nature, as well as the history of chemical discoveries.
In this exhibition, we show the visitor the importance of the invention of the periodic table and pay tribute to the Elhuyar brothers, who in 1783, managed to isolate tungsten in the facilities of the Chemical Laboratory created in 1778 associated with the Bascongado Patriotic Seminary of Bergara.
Room 1: Evolution of the Periodic Table
The creation of the periodic table is one of the most representative milestones in the history of science. In this first room, the periodic table is presented in interactive format, its function and its evolution until reaching its current configuration and the characteristics of each of the chemical elements that compose it.
Room 2: Discovery of tungsten and the Elhuyar brothers
Scientific research proposes to provide new facts, data, relationships or laws. In Bergara, it was the Elhuyar Hermoans who, through a scientific method, managed to isolate tungsten in 1783. This second space is dedicated to the discovery of tungsten and the importance of Bergara in this finding.
Room 3: The Table of Abundance
In the last room we will know the Table of Abundance, created by the European Chemical Society (EuChemS) and presented at the European Parliament in 2019. This periodic table collects the natural chemical elements and represents the abundance or scarcity of each of them on Earth. The table of abundance will help us understand which resources we should protect, as they are at serious risk of supply in the coming years.